"ماه تعزیت در بیت مرجعیت"

نتیجة بحث الصور عن عزاداری در بیت آیت الله
اگر مردم در ایام نوروز به دید و بازدید یکدیگر می¬روند، دهه اول محرم هم زمانی است که سیاسیون و روحانیانِ برجسته به دیدار مراجع تقلید می¬روند. مراجعِ تقلید عموماً در دهه اول محرم، محافل عزایشان برقرار است. از ساعت 7 صبح که آیت الله جعفر سبحانی نخستین محفل عزا را برگزار می¬کند؛ تا قبل از ظهر که حضرات صافی گلپایگانی، سید صادق شیرازی، شیخ محمد یعقوبی و آیت الله شبیری زنجانی (آیت الله شبیری زنجانی از روز ششم تا دوازدهم مراسمی برگزار می¬کنند) جلسه روضه دارند؛ تا پیش از غروب که آیت الله بیات زنجانی محفل عزایشان برقرار است؛ تا پس از نماز مغرب و عشا که حضرات جوادی آملی و گرامی قمی مجلس عزا برگزار می¬کنند.
در این محافل معمولاً شخصِ مرجع بر روی صندلی در ورودیِ مجلس نشسته است و چند صندلی در کنار وی قرار داده شده تا میهمانانِ مقربّ به نزد ایشان بنشینند. در بیت آیت الله صادق شیرازی اما خبری از صندلی نیست و مرجع بر روی زمین نشسته است.
افرادی که برای نخستین بار به مجلس آمده¬اند اما به راحتی می¬توانند شخص مرجع تقلید حاضر در مجلس را مشاهده کنند. در بیت آیت الله صانعی، افراد به محض ورود، ابتدا گوشه¬ای از مجلس که آیت الله بر صندلی نشسته است را می¬بینند. نکته¬ای دیگر که توجه تازه واردین به بیت آیت الله صانعی را به خود جلب می¬کند، پنکه سقفی است که بعد از حمله نیروهای خودسر در سال 88 به بیت آیت الله مورد حمله قرار گرفته و به حالت شکسته و آویزان در آمده است. در بیت آیت الله گرامی، اغلب عزاداران پس از انجام مراسم هم می¬نشینند تا آیت الله برایشان استخاره¬ای بگیرد. آیت الله گرامی به داشتن قدرتِ استخاره شهره است.
سخنرانیهای دهه اول محرم در محافل هر کدام از مراجع تقلید نیز متفاوت است. در بیت آیت الله گرامی قمی، مداح مقیّد است که روضه¬ی خود را در قالب اشعاری بیان کند. می¬گویند که آیت الله گرامی رغبت بیشتری به شعر دارند. سخنران محفلِ آیت الله بیات زنجانی، ملتزم است که منابع سخن خود را نیز بیان کند. حتی آیت الله بیات زنجانی در سخنرانی عصر عاشورا، از برخی اختلاف نظرهای علمی خود با سخنران مجلسش پرده بر می¬دارد. گویی شیوه¬ای آکادمیک در این بیت شریف جاری است. آیت الله بیات در سخنرانی عصر عاشورا بر ثلاثه محصوره نیز دعا می¬کنند. در بیت آیت الله صادق شیرازی، سخنران علت اصلی وقایع عاشورا را به خلفای راشدین می¬کشاند و با نثار لعنهایی بلند از جانب جمعیت به آن سه خلیفه، سخن را ادامه می¬دهد. در بیت آیت الله شیرازی، علاوه بر اینکه قبل از ظهر مراسم به زبان فارسی برگزار می¬شود، قبل از غروب نیز مجالسی به زبان عربی برگزار می¬گردد.
در محافل دهه اول محرم معمولاً با چای از میهمانان پذیرایی می¬شود. برخی بیوت مانند بیت آیت الله مرعشی نجفی و یا بیت آیت الله گرامی قمی خرما و یا کیک هم می¬دهند. بیت آیت الله بیات زنجانی بسته¬های کیک و آبمیوه نیز برای حاضرین تهیه کرده است. بیت آیت الله صادق شیرازی در پایان مراسمِ شام غریبان، رساله¬ی توضیح المسائل آیت الله و آخرین اثر منتشر شده از بیانات ایشان را هم به حاضرین اهداء می¬کنند. اغلب بیوت مراجع تاسوعا و عاشورا غذای نذری هم می¬دهند. شلوغترین محل برای دریافت غذای ظهر عاشورا بیت آیت الله وحید خراسانی است.
برخی از مراجع، خود نیز در روز عاشورا بر منبر می¬روند. برخی همانند آیت الله وحید خراسانی و سید صادق شیرازی پیش از شروعِ ماه عزا برای مبلغین سخنرانی می¬کنند. آیت الله بیات زنجانی عصر عاشورا سخنرانی می¬کند. شیخ فاضل المالکی عصر عاشورا مقتل می¬خواند، سید صادق شیرازی شام غریبان به منبر می¬رود.
مراجع عظام اگر چه در هنگام عزاداری دست بر روی صورت گذاشته و آهسته اشک می¬ریزند، اما استثناهایی نیز وجود دارد. آیت الله سید محمد یثربی بی تابی می¬کند. آیت الله صانعی بلند بلند می¬گرید، فریاد می¬زند، گاه به مداح می¬گوید چه بخواند، کدام بیت را دوباره بخواند. حتی در برخی موارد مداح ساکت می¬شود و آیت الله صانعی خود ادامه¬ی روضه را از گوشه¬ی مجلس با صدای بلند می¬خواند. حجه الاسلام محمد تقی خلجی (پدر مهدی خلجی) سخنران بیت آیت الله صانعی است. وی در سخنان خود از آراء فیلسوفان غربی هم مدد می¬گیرد. آیت الله صانعی در ظهر عاشورا عمامه از سر بر می¬دارد و سینه زنان در میان جمعیت راه رفته و سینه می¬زند.
 سخنرانهای بیوت در انتهای جلسه برای سلامتی مرجع نیز دعا می¬کنند. مجالس ده شب عزا که به اتمام می¬رسد معمولاً یکی از کتابهای نگاشته شده توسط مرجع را به مداح یا سخنران هدیه می¬دهند. در میان این کتاب، پاکتی قرار دارد که مبلغی پول در آن گذاشته شده است. "عظم الله اجورکم"؛ "مشرّف فرمودید" آخرین کلماتی است که عزاداران می¬شنوند و از بیت خارج می-شوند.

نظرات 1 + ارسال نظر
خلیل شنبه 29 مهر‌ماه سال 1396 ساعت 07:38 ب.ظ http://tarikhroze4.blogsky.com

سلام،

چه گزارش قشنگی! با سپاس

سلام علیکم. سپاس از حسن نظرتان

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد