-
منش سیاسی آیت الله سید ابوالقاسم خویی(1) (از بیانیه های آتشین تا فروکش کردن اقدامات انقلابی)
چهارشنبه 13 خردادماه سال 1394 10:55
آیت الله سید ابوالقاسم خویی را شاید بتوان یکی از اثر گذارترین و پر مقلد ترین مراجع شیعه در نیمه دوم قرن بیستم دانست. او اگر چه بر کرسی زعامت شیعیان در نجف تکیه زده بود، اما نسبت به وقایع ایران نیز بی تفاوت نبود. در پی نزاعهای سیاسی که در ایران رخ می داد، ابوالقاسم خویی نیز واکنشهایی ابراز می داشت. اوج فعالیتهای سیاسی...
-
منش سیاسی سید احمد خوانساری(4)
سهشنبه 29 اردیبهشتماه سال 1394 09:04
آیت الله خمینی با شیوهی سیاسی آیت الله خوانساری بر سر مهر نبود. زمانی که ایشان در نجف بود و خبر رسید که آیت الله خوانساری قصد دیدار با ایشان را دارد، امام خمینی نامهای به سید مرتضی پسندیده نوشت و از وی درخواست کرد تا از سفر سید خوانساری ممانعت کند. ایشان خطاب به آیت الله پسندیده گفته بود: "... من متأسفم که...
-
منش سیاسی سید احمد خوانساری (3)
سهشنبه 8 اردیبهشتماه سال 1394 12:24
سال 1342 بود و اعتراضها به حکومت پهلوی بالا گرفته و مبارزات به اوج خود رسیده بود. آیت الله خوانساری اما چندان موافقت و همراهی با انقلابیون نمیکرد. همین امر سبب شد تا آیت الله خمینی نامهای به وی بنویسد و به ایشان اعتراض کند که چرا انقلابیون را همراهی نمیکند. آیت الله خمینی در آن نامه خطاب به مرحوم خوانساری گفته بود:...
-
منش سیاسی سید احمد خوانساری(2)
دوشنبه 31 فروردینماه سال 1394 09:57
همراهیهای محدود با انقلابیون آیت الله سید احمد خوانساری با مشی محتاطانهای که برگزیده بود، در پارهای موارد کوشید تا با انقلابیون همراهی کند. عمده همراهیهای آیت الله خوانساری با انقلابیون در سالهای 41 و 42 بود. در این دو سال، شاه پهلوی با تصویب قوانینی، اعتراض روحانیت را برانگیخته بود و مرحوم خوانساری هم از معترضین...
-
منش سیاسی سید احمد خوانساری(1)
جمعه 21 فروردینماه سال 1394 13:35
"... شما مراجعه کنید به کتاب جامعالمدارک مرحوم آیت الله آقای حاج سید احمد خوانساری که بازی با شطرنج را بدون رهن جایز میداند و در تمام ادّله خدشه میکند درصورتی که مقام احتیاط و تقوای ایشان و نیز مقام علمیت و دقت نظرشان معلوم است". [1] این عباراتی است که امام خمینی(ره) در پاسخ به اشکالات آیت الله قدیری...
-
ماجرای فکر دینی در ایران
پنجشنبه 13 فروردینماه سال 1394 12:10
"چون چشمم به نخلستان مدینه افتاد، مرا گریه درآمد و زیادتِ شوقِ سیّد بر دلم غالب شد و شب و روز در آتشِ اشتیاقِ وی میسوختم؛ لیکن به قید بندگی گرفتار بودم و نمیتوانستم رفتن."(سیرت رسول الله، رفیع الدین اسحاق همدانی، ص103)سلمانِ فارسی نظر بر نخلستانهای مدینه کرد و شوقِ دیدارِ سیّد المرسلین بر دلش غالب آمد. این...
-
حضرت زهرا(س) در کلام سید صادق روحانی
شنبه 23 اسفندماه سال 1393 14:07
جایگاه اهل بیت(ع) و احادیثی که در شأن آنها وارد شده است به گونهای است که بعضاً سویههای فراعقلانی مییابد و التفات بدان دشوار یاب میگردد. همین عامل سبب شده است که برخی بدان خرده بگیرند و آنرا بر نتابند. در حدیثی قدسی و در شأن حضرت زهرا(س) آمده است که " لولاک لما خلقت الافلاک، و لولا علی لما خلقتک، و لولا فاطمه...
-
هاشمی و یزدی، نزاع میان دو تفکر
چهارشنبه 20 اسفندماه سال 1393 18:28
هاشمی رفسنجانی و محمد یزدی اگر چه دارای اختلافات سیاسیاند، اما نزاع این دو، تمایز میان دو دیدگاه در فقه اسلامی را نیز نشان میهد. نزاعی که گرایش به هرکدام، تاریخچهی فقه را رقم زده است. هاشمی بر ظهور عقلانیت در فقه تأکید دارد و یزدی بر فهم شریعت از طریق رجوع به نص، اصرار میورزد. پذیرش هر کدام از این دو تفکر، نتایجی...
-
بی مهریهای علامه طباطبایی درباره جوامع غربی
یکشنبه 10 اسفندماه سال 1393 20:59
دکتر احمد احمدی اخیراً در مصاحبهای اعلام کرده است که علامه طباطبایی پس از سفر به لندن، نگاهش به غرب را نامهربانانه دیده است. دکتر احمدی می گوید: می گوید: "... موقع رفتن، پلیس خیلی به آقای طباطبایی احترام گذاشت. همان جا من به ایشان گفتم: حاج آقا شما در نوشتههایتان خیلی به اروپا تاختهاید. اگر قبلا آمده بودید و...
-
سیاستمداری شیک پوش در معاشرت با روحانیون
چهارشنبه 6 اسفندماه سال 1393 14:14
بر ظاهرش خُرده میگرفتند که چرا صورتت را به شیوهای اسلامی نمیآرایی و محاسن بر چهره نمیگزاری؟ این سخن بر او سخت آمده بود و آنرا با آیتالله خمینی در میان نهاده بود. امام خمینی اما به او گفت که در رسالههای عملیه هم آمده است هر که ریشش را تیغ بزند ایراد شرعی دارد، اما شما اساساً نمیگذارید که ریشی بیرون بیاید که آن...
-
دو قرن پس از ملا احمد نراقی
شنبه 25 بهمنماه سال 1393 19:24
با در گرفتنِ انقلابِ اسلامی در ایران، سئوالها درباره مبنایِ فقهی حرکت امام خمینی هم ایجاد شد. مرحوم امام اما در کتاب "ولایت فقیه"، سابقهی این بحث را به گذشتگانی از فقها نسبت داد و آنرا بحثی جدید التأسیس ندانست. آیت الله خمینی از ملا احمد نراقی به عنوان یکی از پشتوانههای فکری خود نام برد. وی در آنجا گفت...
-
آرش نراقی
سهشنبه 21 بهمنماه سال 1393 16:56
در تهران به دنیا آمد. سال 1345 . به دانشگاه تهران رفت و رشتهی داروسازی خواند. دکترای این رشته را اخذ کرد. وی اما دغدغههای فلسفی داشت. نخستین پرسش فلسفی، در هنگامهی کودکی در اندیشهاش جوشید. پرسش از "وجود" ذهنش را به خود مشغول داشته بود. ربط و نسبت وجود با آدمیان، دغدغهی ذهنی کودکیاش بود. این پرسش هرگز...
-
مواجهه روحانیان با مهدی بازرگان
دوشنبه 29 دیماه سال 1393 00:13
"آقای بنی صدر، دلت را به اینها خوش نکن، اینها همه با هم هستند، این آخوندها را من تجربه کردهام. تو که یک آخوند زاده هستی این آخوندها را نشناختهای؟ این آخوندها در مواقع حساس همه شان با هم میشوند". 1 این سخنان را مهدی بازرگان خطاب به ابوالحسن بنیصدر میگفت و پرده از نکته مهمی بر میداشت. موقعیتِ حساس اگر در...
-
آیت الله انصاری شیرازی، حکیمِ انقلاب(به مناسبت درگذشت ایشان)
یکشنبه 14 دیماه سال 1393 10:43
کم نبودهاند افرادی که مرجعیت فکری، معنویت روحی و حتی شهرت سیاسی داشتهاند ولی در گمنامی جان سپردهاند. شیخ یحیی انصاری شیرازی از این قبیل گمنامان بود. وی زاده ٔ روستایی در داراب فارس بود. نسَب وی به جابر بن عبدالله انصاری میرسید. اجداد وی نیز از اصحاب علم و فضل بودند. انصاری شیرازی از شاگردان حضرات بروجردی، اراکی،...
-
برای درگذشت آیت الله غیوری
چهارشنبه 3 دیماه سال 1393 14:37
پدرش کاسب بود. برادرانِ او هم پیشهی پدر را ادامه دادند. فرزند ارشد اما راه دیگری رفت. سید علی غیوری قدم به وادی روحانیت گذاشت. پای درس شیخ نعمت الله صالحی نجف آبادی شیفته طلبگی شده بود. در خانه اصرار کرد که میخواهد مرام شیخ نجف آبادی را پیشه کند. مادرش موافقت کرد اما پدر به مخالفت برخاست. او اما دل به دریا زد....
-
منتقدانِ یک حقیقت (روشنفکران دینی و راهپیمایی اربعین حسینی)
سهشنبه 25 آذرماه سال 1393 10:44
راهپیمایی عظیم اربعین، این روزها مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. برخی اما با نگاهی منکرانه به این اجتماع انسانی نظر کردهاند. یکی از منتقدان، اینگونه اجتماع عظیم اربعین را نشانه میرود: "جاده 80 کیلومتری نجف به کربلا گنجایش 20 ملیون نفر را ندارد. شهر کوچک کربلا گنجایش حضور 16 تا 20 ملیون زائر میهمان، علاوه بر...
-
شرم فقیهانه
جمعه 21 آذرماه سال 1393 13:48
1- بیست روز پیش، سئوالی را به دفتر مراجع تقلید شیعه ارسال کردم. سئوال این بود: "احتراماً فردی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی (اینترنت) که قابل رؤیت برای عموم است، عباراتی توهینآمیز در مورد پیامبر اکرم(ص) به کار برده است. العیاذ بالله. حکمی که به تایید مراجع قانونی رسیده، آن است که وی سبّ النبی کرده و به اعدام...
-
خانه ای کوچک و آقایی با درایت(تدابیر تاریخ ساز آیت الله سیستانی)
چهارشنبه 19 آذرماه سال 1393 13:39
میگویند خانهای است محقر به مساحت ۷۰ متر، که با خشت و گل ساخته شده و در کوچهای باریک از شارع الرسول است که بیش از ۵۰۰ متر از حرم امیرالمومنین (ع) فاصله ندارد. دو اتاق دارد که یکی کوچک است و امور دفتری را سامان میدهد و دیگری اندکی بزرگتر که دیدارها در آن برگزار میشود. سید علی سیستانی آن را اجاره کرده است. خانهای...
-
ماجرای جرج جرداق و کتاب منصفانه اش
دوشنبه 26 آبانماه سال 1393 20:47
جرج جرداق با نام کتاب «امام علی صدای عدالت انسانی» شناخته شده است. این کتاب مقبول طبع جهان شیعه افتاده است. با نگارش این کتاب بسیاری از علمای لبنان و ایران و عراق زبان به تمجید آن گشودند. برخی اما بر این کتاب خرده گرفتند. عدهای بر این باور بودند که مولف کتاب، دیدگاهی «اشتراکی» دارد و هدف او از تالیف این اثر، نشر...
-
میزگرد بررسی اندیشه های احمد قابل
شنبه 3 آبانماه سال 1393 11:42
به مناسبت دومین سالگرد درگذشت احمد قابل، میزگرد بررسی و نقد اندیشههای او در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم برگزار شد. زندگانی مرحوم احمد قابل در این نشست ابتدا حجه الاسلام هادی قابل به ایراد سخنرانی پرداخت. وی گفت که احمد قابل برای کسانی که او را دیده بودند و فریادش را شنیده بودند، بیشتر در بُعد سیاسی مورد توجه...
-
مجادله در اندیشه ی آخوند؛ صد سال پس از محمد کاظم خراسانی
شنبه 26 مهرماه سال 1393 15:31
بیش از صد سال از درگذشت آیت الله محمد کاظم خراسانی میگذرد. حضور او در محافل علمی اما هیچگاه کمرنگ نشده است و کتاب کفایه الاصول همچنان در حوزههای علمیه یکّهتازی میکند. حضور آخوند اما تنها در مجادلات فقهی و حوزوی نبود. فقیه مشروطه در اندیشهٔ سیاسی هم مورد توجه و مناقشه قرار گرفت. مفهوم “ولایت” در اندیشهٔ آخوند،...
-
شیخ آقا بزرگ تهرانی و دائره المعارفی به نام الذریعه
دوشنبه 21 مهرماه سال 1393 12:37
شیخ آقا بزرگ تهرانی را به نام کتاب الذریعه میشناسند. این کتاب، دایرة المعارفی در فرهنگ شیعی محسوب میشود. در مورد انگیزهٔ شیخ آقا بزرگ در تألیف الذریعه چنین گفته شده است که جرجی زیدان در کتاب مشهور خود “تاریخ آداب اللغة العربیة” در مورد شیعه سخنی بدین مضمون گفت: «شیعه طایفهای بود کوچک و آثار قابل اعتنایی نداشت و...
-
مشی سیاسی و فقهی آیت الله شاه آبادی
یکشنبه 23 شهریورماه سال 1393 13:08
"در حوزه که بودم احساس میکردم گمشدهای دارم که برای یافتن آن تلاش میکردم. روزی مرحوم حاج آقا محمد صادق شاهآبادی به من گفت: اگر گمشدهات را میخواهی، در فلان حجره نشسته است. گفتم چه کسی را میگویی؟ گفت حاج آقا شاهآبادی. به حجره رفتم و از ایشان تقاضا کردم که یک درس فلسفه با ایشان داشته باشم اما زیر بار نرفتند....
-
مواجهه با بحار الانوار؛ سه قرن پس از علامه مجلسی
چهارشنبه 5 شهریورماه سال 1393 16:07
شاید کتاب بحار الانوار علاوه بر اینکه پرحجمترین اثر شیعه معرفی شده است، باید پرچالشترین کتاب جهان تشیع هم لقب گیرد. مواجهه با این اثر اگرچه تمجیدهای فراوانی را به همراه داشته، اما تیغهای نقد بسیاری هم بر آن نشانه رفته است. زمانی که علامه طباطبایی تعلیقهای بر این کتاب مینگاشت، با مخالفت زعیم حوزهٔ قم مواجه شد....
-
آیت الله سیستانی و حکم جهاد اسلامی
دوشنبه 9 تیرماه سال 1393 14:20
درگیریهای عراق در نگاه نخست نزاعی مذهبی تلقی میشود. گروههایی دست به کشتار زدهاند که داعیهای مذهبی دارند. خون میریزند و سر میبرند با این امید که حکم جهاد اسلامی را به انجام رسانیدهاند. در این میان، نگاهها به مرجعیت نجف بود تا همت کند و آتش شعلهور این بحران را به فتوایی بخشکاند. انتظارها از مرجعیت به سرآمد و...
-
قضاوتها در مورد یک روشنفکر، سالها پس از علی شریعتی
پنجشنبه 29 خردادماه سال 1393 12:48
بیش از ۳۰ سال از درگذشت علی شریعتی میگذرد. اگر تعابیر «توماس کوهن» فیلسوف برجستهٔ معاصر را دربارهٔ انقلابهای علمی بپذیریم، باید علی شریعتی را یک «آنومالی» (۱) در فکر سنتی روحانیت دانست. با فاصله گرفتن از زمانهٔ شریعتی اما بازخوانی مواجههٔ روحانیت با وی میتواند نکات نیکی را معلوم کند. برخی مواجههٔ سرسختانه با او...
-
محمد باقر کمره ای، روشن اندیشی که ناشناخته ماند
چهارشنبه 21 خردادماه سال 1393 12:54
آیتالله مسعودی خمینی از قول امام خمینی نقل کرده است: «در اراک، درس رسائل را خدمت استادی تلمذ میکردم. ولی بعضی روزها به درس نمیرفتم و خود مطالعه میکردم و بدون نیاز به استاد متوجه میشدم که منظور کتاب چیست. آقای میرزا محمدباقر کمرهای هم به قدری استعداد داشت که بدون شرکت در درس و به صورت مطالعه شخصی مطالب کتاب را...
-
منشِ سیاسی آیت الله میلانی
دوشنبه 12 خردادماه سال 1393 00:51
آیتالله سید محمد خامنهای در کتاب خاطراتش گفته است: «در اوایل سال ۱۳۴۱ متوجه شدیم مشهد بویی از نهضت امام (ره) نبرده است، یعنی درک نکرده بودند که امام چه میکند و به چه میاندیشد. فکر میکردند امام در یک موضوع سیاسی روز اظهار مخالفتی کرده و تمام شده است». (خاطرات سید محمد خامنهای، ص ۱۷۶) اگرچه در مشهد به تعبیر سید...
-
سید محمد باقر شیرازی، فهم فقهی با تمسک به دانسته های بشری
یکشنبه 28 اردیبهشتماه سال 1393 00:01
در ماه رجب سال ۱۳۵۰ هجری قمری بود که سید محمدباقر شیرازی در شهر شیراز به دنیا آمد. پدرش سید عبدالله طاهری شیرازی از مراجع بزرگ زمان بود. سید عبدالله در وصف فرزندش گفته بود: «فرزندم سید محمدباقر از همان ابتدای عمر به مرتبهٔ عالیهٔ اجتهاد نائل آمد». سید محمدباقر در سن بیستسالگی به رتبهٔ اجتهاد رسیده بود. او اما علاوه...
-
مواجهه جواد طباطبایی با سید عبدالحسین لاری
یکشنبه 21 اردیبهشتماه سال 1393 20:05
نود سال از درگذشت سید عبدالحسین لاری میگذرد. او از جمله روحانیون مشروطهخواه بود. وی در مقرّ خود در لارستان و در اجرای اهداف اسلامی، اقداماتی را به انجام رسانده بود، نیروهایی نظامی را سامان داده بود، نشان ویژهای برای آنها در نظر گرفته بود، به چاپ و تکثیر تمبر مخصوص با عنوان «پست ملت لار» و «پست ملت اسلام» اقدام...