-
جدال موافقان و مخالفان دارالتبلیغ
سهشنبه 17 فروردینماه سال 1395 14:18
آیت الله شریعتمداری از جمله مراجعی بود که میکوشید تا حوزهی علمیه را با تحولات جدید علمی گره بزند. وی در جایی گفته بود که "ننگ است که جامعه شیعه با همه تفوّق علمی و فقهی و رهبران بزرگ و پیشوایان دینی که در هیچ مذهب و ملتی نظیر ندارند، از لحاظ نظم و تشکیلات صفر باشند و هیچ گونه تناسبی با وضع موجود و نسل حاضر...
-
نگاههای سیاسی به شیوه تدریس آیت الله شریعتمداری
جمعه 13 فروردینماه سال 1395 21:30
مراجع تقلید در شیوهی تدریس، هر کدام اسلوبی را میپسندند. یکی موجز سخن میگوید و فهم مخاطب را به چالش میکشد و دیگری از کوچکترین جزئیات و پرسشها نیز پرده بر میگیرد و از توضیح آن دریغ نمیکند. آیت الله شریعتمداری نیز دارای کرسی تدریس در حوزه بود. مخالفتهای سیاسی با ایشان اما سبب شد تا بر محافل درسی وی نیز با رویکردی...
-
مرجعیت و مسأله ی نفت
دوشنبه 2 فروردینماه سال 1395 11:17
اگر چه سید ابوالقاسم کاشانی، روحانی مبارزی بود که نامش با نام نفت گره خورد اما این طلای سیاه، در لسان دیگر مراجع نیز رخ نماییهای بسیاری کرد. در همان ماجرای ملی شدن صنعت نفت بود که علمای بسیاری پای به میدان نهادند و حکم تأیید بر ملی شدن صنعت نفت گذاردند. آیت الله محمد تقی خوانساری با مقام مرجعیتی که داشت، به تأیید آیت...
-
سید حسن ابطحی و بنایِ سستِ رؤیا
جمعه 28 اسفندماه سال 1394 15:42
میگوید شانزده سال بیشتر نداشته که به دنبال کسب "یقین"، بیتابی میکرده است. سید حسن ابطحی برای رفع این عطشِ درونی خود با افراد صاحب نَفَسی گفتگو میکند و هر یکی او را دلداری میدهند. اما یک شب "در حالِ قرآن به سر گرفتن در شب احیاء خوابم برد و یا اینکه در حال مکاشفه، دیدم سیّدی که شبیه آیت الله العظمی...
-
پنج تصویر از نخستین آقازاده(به بهانه سالگرد ارتحال سید احمد خمینی)
سهشنبه 25 اسفندماه سال 1394 18:28
سید احمد خمینی شاید اولین کسی بود که بعد از انقلاب بر او اطلاق "آقازادگی" شد. آقا زاده بودن اما به مرور به واژهای کم ارج بدل شد. منش رفتاری سید احمد اما با معنای این واژه در این روزگار فاصلهها داشت. در زیر، پنج تصویر از این نخستین آقازاده ارائه میشود. پنج تصویری که میتواند تمایز سید احمد را با آقازداگی...
-
آیت الله وحید خراسانی؛ رویکرد اجتماعی با حفظ ظواهر دینی
شنبه 22 اسفندماه سال 1394 13:12
میگویند که در مجادلات سیاسی وارد نمیشود. شأن مرجعیت را فراتر از این نزاعها میداند. آیت الله وحید خراسانی سالها پیشتر زمانی که با حاکمیت پهلوی مواجه بود نیز چنین رویّهای داشت. نقل شده است "زمانی که ایشان از نجف اشرف به مشهد مقدس مشرف شده بود، بنابر اصرار طلاب و فضلاء مشهد حدود یک سال در آنجا به تدریس خارج فقه...
-
رونق مسلمانی (به بهانه درگذشت سید رضا برقعی)
شنبه 15 اسفندماه سال 1394 23:18
دقیقاً یک سال پیش بود. یکی از اساتید دانشگاه در محفلی علمی سخن میگفت. از انواع اسلام در دنیای معاصر پرده بر میداشت. یکی یکی ویژگیهای اسلام و مسلمانی را بر میشمرد و در دسته بندیهای خود جای میداد.در تقسیم بندی خود، به نحوهای از اسلام رسید. با ویژگیهایی که بر میشمرد می شد تشخیص داد که نماینده آن گونه از اسلام در...
-
در سودای معاصرت
پنجشنبه 6 اسفندماه سال 1394 14:13
آیت الله خمینی بر یکی از درسآموزان خود نهیب داده بود که "آنگونه که جنابعالی از اخبار و روایات برداشت دارید، تمدن جدید به کلی باید از بین برود و مردم کوخنشین بوده و یا برای همیشه در صحراها زندگی نمایند" [1] . آیت الله خمینی اگر چه به سنت اسلامی دلبسته بود، اما چشم پوشیدن بر دستاوردهای زمانه را هم بر...
-
بشر جدید را منحط و بحرانزده و قابل ترحم میدانم
سهشنبه 4 اسفندماه سال 1394 11:16
مهدی نصیری از جمله منتقدان جهان معاصر است. پدر وی از تحصیلکردگان حوزه نجف بود و تحت تأثیر میرزا مهدی اصفهانی از منتقدان جدی فلسفه قرار داشت. نصیری نیز چونان پدر از منتقدان فلسفه و البته مدرنیته است. وی کتاب "اسلام و تجدد" را در این موضوع نگاشته و انتقادات خود را به جهان جدید حوالت داده است. وی معاصر بودن را...
-
روایت "حسنین هیکل" از تشیع ایرانی
شنبه 1 اسفندماه سال 1394 01:28
محمد حسنین هیکل روزنامه نگار و متفکر مصری در 92 سالگی چشم از جهان فروبست. وی اگر چه به تحولات مصر توجه داشت، اما وقایع ایران را نیز از نظر دور نداشته بود. دیدار با آیت الله کاشانی هیکل در هنگامهی ملی شدن صنعت نفت، دیدارهایی را با آیت الله کاشانی داشت. اولین ملاقات وی با آیت الله را دکتر فاطمی ترتیب داده بود. این...
-
به دنبال روزآمد کردن دین نیستیم
یکشنبه 25 بهمنماه سال 1394 14:27
با دکتر سروش دباغ در باب "معاصر بودن اندیشه" گفتگو کردم. وی در خصوص معاصر بودن از یک سو و پاس دین را داشتن از سویی دگر سخن گفت. وی برخی انتقادات عمادالدین باقی در نشریه "مهرنامه" را نیز پاسخ گفت. دباغ در این مصاحبه درباره رأی آرش نراقی در مسأله "همجنسگرایی" نیز نظر خود را ابراز داشت. این...
-
تذبذب سیاسی در رفتار مراجع شیعی
سهشنبه 20 بهمنماه سال 1394 17:13
پس از درگذشت آیت الله العظمی بروجردی بود که سید ابوالقاسم کاشانی در مجلس ختم زعیم شیعیان بر منبر رفت و گفت: "باید کسی که پس از بروجردی عَلَم اسلام را در دست می گیرد به تمام شیعیان تعهد بدهد که وارد سیاست شود". [1] پس از آیت الله بروجردی گویی زمانه ای فرا رسیده بود که فقیهان می باید با سیاست دست و پنجه می...
-
خبرگان، از مجلسی جوان تا محفلی کهن سال
جمعه 9 بهمنماه سال 1394 14:32
شاید نخستین برخورد عموم مردم با مجلس خبرگان، یادآور محفلی است که افرادی کهن سال در آن حضور دارند. این برداشت اولیه اینک توسط یکی از اعضای خبرگان نیز مورد تأکید و توصیه قرار گرفته است. سید احمد خاتمی مدعی شده که "خبرگان جای شیوخ است نه جوانترها؛ اگر افراد جوان بخواهند رهبر مملکت را تعیین کنند برای مردم قابل قبول...
-
ازدواج، ماجرایی اخلاقی یا غیر اخلاقی؟(بررسی دیدگاههای ملکیان، آرش نراقی، جوادی آملی)
دوشنبه 5 بهمنماه سال 1394 19:07
ازدواج ماجرایی است که از بدو پیدایش بشر، وجود داشته است. شکلها و راه و رسوم آن در طول تاریخ تحولاتی یافته اما اصل این ماجرا مورد خدشه قرار نگرفته است. در دوران معاصر هم مباحثی در خصوص این مقولهی فربه بشری در گرفته و به سرزمین ما نیز رسوخ یافته است. دیدگاه مصطفی ملکیان چندی پیش مصطفی ملکیان با طرح ایدهای در باب...
-
فقیهان و مساله ای به نام اقتصاد مدرن
دوشنبه 28 دیماه سال 1394 12:11
"روشنفکرها به تنها چیزی که علاقمند نیستند، مسائل اقتصادی است." این سخنی است که داریوش شایگان به درستی بر آن انگشت نهاده است. اگر چه روشنفکران در مسائل اقتصادی ورود نکردند، اما روحانیان از این مسأله غافل نماندند. ابواب مختلف فقهی، صبغهی اقتصادی داشت و فقها از پرداختن بدان چارهای نداشتند. اقتصاد مدرن که در...
-
منش سیاسی آیت میرزا هاشم آملی(3)
چهارشنبه 6 آبانماه سال 1394 12:26
بیت آیتالله، پناه انقلابیون در اسناد، بارها از بیت آیت الله آملی سخن به میان آمده است. خانهای که محلی برای تجمعات انقلابی و یا مأوایی برای انقلابیون بوده است. زمانی که آیت الله خمینی در سال 43 دستگیر میشود، سید مصطفی خمینی ابتدا به بیت آیت الله آملی میرود و خبر را به ایشان اعلام میکند و در این خصوص با مرحوم میرزا...
-
صف حسینی
پنجشنبه 30 مهرماه سال 1394 11:03
بوی اسپندش که به مشامم می رسید می دانستم که دارد از راه می رسد. محرم که می شد همه چیز تغییر می کرد. به موسیقی و ریتم های نوحه خوانی اش دلبسته بودم وتا مدتها درست و غلط زیر لب زمزمه می کردم. لباس کوچک مشکی ام با نامی سبز رنگ از حسین ابن علی زینت می یافت. انتهای کوچه را که چادر و خیمه می زدند تنها دل نگرانی ام این بود...
-
منش سیاسی میرزا هاشم آملی (2)
یکشنبه 5 مهرماه سال 1394 10:30
میرزا هاشم آملی، مِهر امام خمینی را بر دل داشت. وی با اینکه خود مرجع تقلید بود، اما گفته بود که فرزندان من همه مقلد امام خمینی هستند. [1] وی میکوشید تا در حرکتهای سیاسی نیز پشت سر امام(ره) حرکت کند. وی روحیه شوخ طبعی داشت و در جایی گفته بود که: (در جریان انقلاب)همه ما اعلامیه میدادیم، اما همین که کشت و کشتار میشد،...
-
مرام فکری شیخِ معترض ( به مناسبت درگذشت آیت الله ابوالقاسم خزعلی)
چهارشنبه 25 شهریورماه سال 1394 20:19
باید او را فرزند حوزه مشهد نامید. آیت الله ابوالقاسم خزعلی در مشهد به علوم دینی پرداخته بود و فضای علمی این شهر در اختیار بزرگانی چون شیخ هاشم قزوینی و مجتبی قزوینی بود. شاید وجه مشترک این حوزه بی مهری به دستاوردها و علوم جدید و دل بستن به سنت و منقولات دینی است. خزعلی نیز درس آموز این بزرگان بود. وی در جایی گفته بود...
-
آیت الله خویی و دلایل عدم مداخله در امور سیاسی
سهشنبه 17 شهریورماه سال 1394 15:37
آیت الله خویی در مواقعی که حضور سیاسی ایشان می توانست به شدت یافتن حرکت انقلابیون کمک رسانی کند، سکوت کرد و همراهی های جدی انجام نداد. بعد از سال 43 ایشان رفته رفته از اعلام موضعهای صریح علیه حاکمیت خودداری کرد و بیانیه چندانی از ایشان صادر نشد. دلایلی مختلفی را در عدم مداخله سیاسی ایشان ذکر کرده اند. آیت الله سید...
-
منش سیاسی آیت الله میرزا هاشم آملی (1)
جمعه 6 شهریورماه سال 1394 17:22
"مرحوم آملی همواره در حد توانش چه با زبان و چه با قلم، نهضت اسلامی را حمایت میکرد و با اطلاعیههایش در صحنه حضور پیدا میکرد. به یاد ندارم در زمانی ایشان نهضت و انقلاب را حمایت نکرده بر خلاف آن حرکتی کرده باشد...مرحوم آیت الله آملی در نهضت اسلامی سهم بسزایی داشتند و البته حضرت امام در اوج بودند". [1] این...
-
منش سیاسی آیت الله خویی (5)
دوشنبه 26 مردادماه سال 1394 13:35
ماجرای اخراج ایرانیان از عراق در سال 1350 دولت عراق اعلام کرد تمام ایرانی های عراق اعم از مقیم و غیر مقیم باید از این کشور خارج شوند. برای این منظور یک مهلت 3 روزه در نظر گرفته شد. پس از اتمام این سه روز، طلبه ها به زحمت افتادند و فردای آن روز طلاب اجتماع کردند و برای تعیین تکلیف و حمایتی از جانب مرجعیت، به بیت آیت...
-
تلخکامی در مشروطیت و سکوت در سیاست
یکشنبه 18 مردادماه سال 1394 14:35
میگویند که آیت الله خویی در مقابل ناملایمات و تنشهای سیاسی، مشی سکوت پیشه ساخته بود. یکی از نزدیکان آیت الله بعدها چنین گفت که "آیت الله خویی با توجه به برداشتی که از آثار گذشتگان دارد، اظهار میکند هرگاه درگیری بین رهبران مذهبی در دین و حکومت به وجود آمده، آن گروه از روحانیت باقی و ثابت ماند که جز وظیفه معنوی و...
-
دیدار جنجالی فرح پهلوی و آیت الله خویی
جمعه 16 مردادماه سال 1394 12:39
محمد رضا شاه پهلوی بارها کوشید تا به نحوی ارتباط میان خود و آیت الله خویی را حسنه جلوه دهد. از این رو بود که قرآنی اهدایی را برای ایشان فرستاد. آیت الله خویی اما از پذیرفتن آن امتناع کرد. اما افراد دیگری بودند که قرآن اهدایی شاه را پذیرفتند. از جمله کسانی که قرآن ارسالی را قبول کرد مرحوم سید محمد کلانتر بود. خبر...
-
بیت آیت الله
پنجشنبه 25 تیرماه سال 1394 13:48
به بیت شریف آیت الله وارد می شوم. عطر گلاب فضای بیت را معطر کرده است. تابلوی "پاسخگویی به سئوالات شرعی" در گوشه گوشه بیت دیده می شود. در زیر هر کدام از تابلوها روحانی ای نشسته است. یکی تلفن بر دهان دارد و سئوالی را پاسخ می گوید. دیگری تصاویری را از روی گوشی همراه خود، به یکی دیگر نشان می دهد.روحانی وارسته ای...
-
محمد حسین فضل الله؛ "آنومالی" در پارادایم فکر شیعی
چهارشنبه 17 تیرماه سال 1394 12:46
1- توماس کوهن فیلسوفِ برجسته معاصر بر این باور بود که هر یک از نظامهای علمی، مراحلی را از سر میگذرانند. مرحله نخست، زمانهای است که مجموعهای از مفاهیم و مفروضات در جامعه علمی مسلط است. وی نام این مجموعه مفاهیم غالب را "پارادایم" مینهد. پارادایم، مجموعه علومی است که در کنار هم مینشینند و با یکدیگر تلائم...
-
همزیستی دینی و درایت سیاسی در منش رفتاری محمد باقر مُهری
یکشنبه 14 تیرماه سال 1394 12:32
هنوز یک هفته از بمبگذاری انتحاری در مسجد شیعیان کویت نمیگذرد که خبر رسید آیت الله محمد باقر مُهری جان به جان آفرین تسلیم کرد. مُهری اگر چه در میان نمازگزاران این مسجد حضور نداشت، اما آلام این واقعه را نیز طاقت نیاورد. گفته میشود که مُهری بر اثر فشار خون و سکته قلبی به نحو ناگهانی در خانه خود درگذشته است. محمد باقر...
-
اختلافات میان حامیان امام خمینی و آیت الله خویی
چهارشنبه 3 تیرماه سال 1394 15:08
منش انقلابی آیت الله خمینی و طرفداران ایشان، مطابق با سلوک سیاسی آیت الله خویی و همفکرانش نبود. برخی از حامیان امام خمینی البته برای سرپوش گذاشتن بر فعالیتهای سیاسی خود، به درس آیت الله خویی نیز می رفتند. حجه الاسلام محمود دعایی از آن جمله افراد بود. وی می گوید: "من به عنوان طلبه ای که علاقمند به امام است و تازه...
-
منش سیاسی آیت الله خویی(2) روابط امام خمینی و آیت الله خویی
چهارشنبه 27 خردادماه سال 1394 16:44
گزارشهای اولیه از مواجهه آیت الله خویی و امام خمینی نشان می دهد که این دو روابط حسنه ای داشته اند. اگر مشکلاتی میان دیگر مراجع وجود دارد اما میان این دو صفا و صمیمیتی حاکم است. زمانی که آیت الله خمینی به نجف تبعید می شود به دیدار مراجع می رود. اگر چه دیدار با آیت الله حکیم به مباحثی انجامید که نشان از اختلاف دیدگاههای...
-
محمد مهدی آصفی، فقیه نواندیش
چهارشنبه 20 خردادماه سال 1394 00:46
شاید پیام تسلیت رهبری به مناسبت درگذشت آیت الله محمد مهدی آصفی، قرابتی با پیام امام خمینی (ره) به مناسبت شهادت محمد باقر صدر داشت. آصفی "فقیه نواندیش" نامیده شد و محمد باقر صدر "متفکر اسلامی" لقب گرفت. آیت الله آصفی سالها با محمد باقر صدر هم مشرب بود. وی در مورد مراودهاش با صدر گفته بود که:...